Türkiye'nin çok partili siyasi yaşamında, daha etkili "slogan" ve unutulmayan "seçim afişi yok."
Cumartesi... 15 Ocak... AydınÇakırbeyli... Adnan Menderes Müzesi.
Köksal Toptan ile müzeyi gezerken... O afişin... "Yeter! Söz milletindir!" afişinin önüne gelince durduk.
Birlikte fotoğraf çektirdik:
- Köksal Bey... Bu afişin "hikâyesini" biliyor musunuz?
- Hayır... Merak ettim... Anlatır mısın?
Anlattık... Köksal Bey, "duygulandı" ve dedi ki:
- Mutlaka yazmalısın.
Bugün... Konumuz... "Simge... Unutulmaz... Ünlü... Demokrat Parti'yi iktidara getiren slogan ve afişin" hikâyesi.
***
İktidar değiştiren slogan
14 Mayıs 1950... Türk seçmeni sandık başında... Siyaset tarihimizin demokratik... "Gizli oy, açık tasnif" ilkesinin uygulandığı ilk seçim.
Demokrat Parti'nin, en önemli sloganı ve afişi... Türkiye'nin dört bir yanını süsleyen... Dillere, gönüllere hitap eden... "Yeter! Söz milletindir!" haykırışı yeri, göğü inletiyor.
- "Büyülü afiş" toplumu öylesine etkiledi ki... "Afiş ile seçmen" öylesine bütünleşti ki...
- Demokrat Parti... "Yüzde 55" oy aldı... "416 milletvekili" çıkardı... Büyük başarı.
- Celal Bayar Cumhurbaşkanı... Adnan Menderes Başbakan.
- 27 yıllık, tek parti CHP iktidarı sona erdi... 1950-2022... Dile kolay... Aradan geçen 72 yıl... Bir ömür... "Afiş" hâlâ milletin gönlünde... Ve dilinde.
***
'CHP için yapmazdım'
Milli Eğitim Bakanlığı... Bakan Hasan Ali Yücel ile Selçuk Milar... Konuşuyorlar... Yücel soruyor:
- Demokrat Parti'nin, "Yeter! Söz milletindir!" afişini siz yaptınız değil mi?
Milar yanıt veriyor:
- Evet efendim, altında imzam var.
- Sizi yürekten kutlarım. İnsanda hayranlık uyandıran çok üstün bir başarı.
- Teşekkür ederim. Özellikle sizin beğenmiş olmanız beni çok mutlu etti.
- Asıl sizden biz yararlanmak isterdik.
- Siz benden böyle bir hizmet isteseydiniz yapmazdım. Çünkü ben Türk milletinin demokrasi gerçeğini dinlemesini değil, yaşamasının hasreti içindeyim. O nedenle sizin iktidarı halkın oylarıyla kaybetmenizi ve muhalefetteki partinin iktidara gelmesini istiyorum.
- Peki ama "Yeter!" sözü ile ne demek istiyorsunuz? Ne yeter?
- Muhalifleri destekleyen vatandaşlara yapılanlar yeter; her gün gazetelerde okuduğumuz tatsız olaylar yeter; devletin görevi olan hizmetlerin muhalefetteki vatandaşlardan esirgenmesi yeter.
- Bu afişi sizden kim istedi?
- Onu size kesinlikle söyleyemem Bakanım.
- Neden?
- Başlarına neler geleceğini bildiğim için.
***
İşte, o afişin hikâyesi
Sloganı bulan ve afişi hazırlayan... Bir "kamu personeli."
- Adı... "Selçuk Milar." Mimar.
- Görev yeri... Milli Eğitim Bakanlığı... "Erkek Teknik Öğretim Müşavirliği."
Bir gün... Efsane Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel... Sloganın yaratıcısı... Bakanlığın "memuru" Selçuk Milar'ı çağırır.
Aralarından geçen konuşmayı, Selçuk Milar, yıllar sonra bir röportajda anlatır.
Tarih ve Toplum...
Haziran-1988.
Konuşma, Necati Özkan'ın, adımıza imzalayıp gönderdiği, "Seçim Kazandıran Kampanyalar" kitabında da var. Kapital Medya- 2002.
***
Urfa'ya 'jet' tayin
Hasan Ali Yücel... Selçuk Milar'a teşekkür eder... Elini sıkar.
Milar, saygılarını sunar... Ve çıkar.
Sonrası... Selçuk Milar'ın anlatımıyla:
- Aradan yaklaşık 20 gün geçmişti... Urfa'da bir şantiyeye tayinim çıktı... Teknik Öğretim'deki görevimden istifa ettim.
***
Siyasi tarihe yolculuk
Adnan Menderes Müzesi'nde... Demokrat Parti'nin "seçim afişleri" de var.
Örneğin:
- Dedikodu yok... İşimizi elbirliği ile bitirelim.
- Dağlar yol, viraneler bağ oldu.
- Rey çalanı... Mazbata sahtekârlığı yapanı... Dayak atanı... Unutma.
- Yaptıklarımız yapacaklarımızın teminatıdır.
- Onların ucuzluk dedikleri şey, senin mahsulünü ucuza almaktır.
- İşçi vatandaş! D.P. haklarının bekçisidir.
***
'Büyük... Böyük' Türkiye
Müzeyi gezerken... Dikkatimizi çeken bir diğer afiş:
Adnan Menderes... Sağ elini yumruk yapmış... İşaret parmağını uzatıyor... Ve seçmene çağrıda bulunuyor:
"Büyük Türkiye için desteğinizi istiyorum."
Demokrat Parti'nin devamı... Biliyorsunuz...
"Adalet Partisi." Adalet Partisi Genel Başkanı ve Başbakan Süleyman Demirel'in, ağzından düşürmediği söz... Slogan neydi? Hatırlatalım:
- Büyük Türkiye... Demirel'in söylemiyle, "Böyük" Türkiye.
Köksal Toptan'a takıldık:
- "Büyük Türkiye" vaadini ilk kullananın Adnan Menderes olduğunu biliyor muydunuz?
Söylemeye gerek yok... Demirel, Menderes'in, "Devlet Su İşleri Genel Müdürü" idi.
