Afyonkarahisar'da 2007 yılında orijinaline uygun olarak yapılan restorasyon sonrasında yeniden canlanan tarihi Taşhan (Hoca Üveys Hanı), geçmişte medrese ve cephanelik olarak kullanıldıktan sonra günümüzde 44 esnafın bulunduğu bir çarşı olarak ziyaretçilerini ağırlamaya devam ediyor.
"Tarihi Taşhan'ın Geçmişi"
yüzyıl ortalarında Kadı Abdullah Efendi tarafından kareye yakın planda ve iki katlı olarak 'yemenici' esnafının da katkılarıyla inşa edilen Taşhan, moloz taştan kargir olarak yapılmıştır. Yapıda taşlar sıralı olup, aralarında tuğla dizileri kullanılmıştır. Tuğla yapının kemer kaburgalarında, tonozlu geçişte, ikinci kattaki kapı önü revağında ve saçaklarda kirpi biçimi çıkmalar bulunmaktadır. Yapıda düzgün kesme taş kapının söve ve alınlıklarında, pencere ve söve taşlarında ve ikinci kat kemer ayaklarında kullanılmıştır. Taşhan, o dönem tüccarların konaklamaları için yapılmış olsa da, zamanla medrese ve cephanelik olarak da hizmet vermiştir.
"Taşhan’ın Yeniden Hayat Bulması"
2007 yılında yapılan restorasyonun ardından tekrar canlanan Taşhan'da kafe ile ziyaretçilere hizmet verilirken, yöresel Afyonkarahisar ürünleri, el sanatları, kozmetik ve teşbihçi gibi 44 esnaf da handa ziyaretçilerini ağırlamaktadır.
"Esnafların Gözüyle Taşhan"
Taşhan'da kozmetik ürünler satan esnaflardan Hasan Aktürk, Taşhan'ın restorasyon sonrası bölgeye büyük bir hareketlilik getirdiğini ifade etti. Aktürk, "Eskiden Afyonkarahisar'ın alışveriş merkezi tarihi Bedesten Çarşısı'ymış. Bedesten'e gelen tüccarlar burada dinlenirlermiş. Burası yaklaşık 180 yıl han olarak çalıştıktan sonra medreseye döndürülmüş. Medreseye döndürüldükten sonra öyle hizmet vermiş ve kapılarının alçak olmasının nedeni de o yüzdendir. İçeri girenler başlarını eğerek girsinler, saygılarını göstersinler diye alçak yapılmıştır. Buradaki hocalar ve öğrenciler savaşlara katılıyorlar ve daha sonra burası cephanelik oluyor," dedi.
"Savaş Sonrası Dönem ve Günümüzde Taşhan"
Taşhan’ın medrese ve cephanelik geçmişinden sonra tekrar esnafların uğrak yeri olduğunu ifade eden Aktürk, "Savaştan sonra Cumhuriyet'in ilk yıllarında çevredeki esnaflar buraya tekrar dükkan açıyor. Kalaycı, keçeci ve bakırcı gibi esnaflar burada çalışıyor. Sonrasında ise Afyon kent merkezi büyüdükçe esnaf hanın dışındaki yerlerde dükkan açmaya başlayınca burası bir dönem esnafların deposu olarak hizmet veriyor. 2007 yılında restorasyon yapıldı ve şimdiki görünümüne kavuştu. Şu anda burada her üründen bir tane satan esnaf olacak şekilde 44 esnaf vardır ve bütün dükkanlarda çalışmaktadır," diye konuştu.
Öte yandan, hana gelen ziyaretçiler alışverişlerini yaptıktan sonra kafede tarihin izlerini seyrederek sıcak ve soğuk içeceklerini yudumluyorlar.
