Türk dünyasının su politikaları, teknik iş birlikleri ve stratejik yönetim modellerinin ele alınacağı çalıştaya çok sayıda ülkeden uzman, akademisyen ve yöneticiler katıldı.
Açılış programında konuşan Organizasyon Komitesi Başkanı Prof. Dr. Cumali Kınacı, çalıştayın önemine dikkat çekerek kapsamlı değerlendirmelerde bulundu.
Organizasyon Komitesi Başkanı Prof. Dr. Cumali Kınacı konuşmasında: “Çok değerli mensupları Türk Dünyası 1. Su Çalıştayına hoş geldiniz.
Tarihler boyu Türklerin yaşadığı bölgelerde sürekli su sıkıntısı çekildi biliniyor. Zaten Türklerin Orta Asya'dan sürekli batıya doğru göçüşlerinin en büyük sebeplerinden birisi su kıtlığı. Su olmayınca tarım da sınırlı kalmış ve bundan dolayı da sürekli batıya doğru göç etme durumu söz konusu olmuş.
Tabii biliyorsunuz yeryüzü yaratıldığından bu yana iklim değişiyor. Bir zamanlar çok gür ormanlar, çok farklı bir fotoğraf varken daha sonra buzul çağı yaşanıyor, sonra tekrar iklim değişiyor.
Şu anda ham maddesi hidrokarbon olan petrol büyük ölçüde çöl olan ülkelerde çıkarılıyor. Bunun sebebi geçmişte burada gür ormanlar varken şu anda onların toprak altında kalmış ve petrole dönüşmüş olmalarıdır.
Buradan şunu söylemek istiyorum: iklim sürekli değişiyor ve bundan sonra da değişecek. Ancak son 150 yılda iklim değişim hızı arttı ve bu aşırı artış, çok daha hızlı değişimlere yol açıyor. Bundan en çok etkilenen bölgelerden birisi de Türk dünyasının yaşadığı bölgeler” ifadelerini kullandı.
TÜRKİYE – MOĞOLİSTAN ÖRNEĞİ İLE SU KITLIĞINA DİKKAT ÇEKTİ
Prof. Dr. Kınacı konuşmasının devamında: “Türkiye 783 bin km², Moğolistan ise 1,5 milyon km². Yani Moğolistan Türkiye'nin iki katı büyüklüğünde ama Türkiye’de 86 milyon kişi yaşıyor, Moğolistan’da ise 3,3 milyon. Bu da su kıtlığının nüfus dağılımında ne kadar etkili olduğunu gösteren enteresan bir örnektir.
Günümüzde ve gelecekte Türk dünyasının en büyük sorunlarından biri su sıkıntısının hissedilecek olmasıdır. Dolayısıyla su, Türk dünyasının en stratejik konularının başında geliyor” dedi.
MEVCUT SUYU EN VERİMLİ NASIL KULLANIRIZ?
Kınacı, suyun verimli kullanımının hayati önem taşıdığını belirterek şunları söyledi: “Suyu kendi içimizde geliştirerek en verimli şekilde kullanmamız gerekiyor. Mevcut su kaynaklarını paylaşmadan önce ‘mevcut suyu en verimli nasıl kullanabiliriz?’ sorusuna cevap bulmalıyız.
Suyu en iyi şekilde değerlendirmezsek, suyumuz ne kadar bol olursa olsun su sıkıntısı çekeriz. Bu yüzden suyun verimli kullanılması ve su teknolojisinin geliştirilmesi şarttır” diye belirtti.
SUUDİ ARABİSTAN ÖRNEĞİ
Prof. Dr. Cumali Kınacı konuşmasına: “Bir örnek vermek gerekirse Suudi Arabistan çöllük bir ülke. Zamanında yabancı firmalar orada su arıtma tesisi kurarken çöl kumunun yerine özel kum diye dışarıdan kum getirip Suudi Arabistan'a sattılar. Bu da şunu gösteriyor: Konuya ve teknolojiye hakim olmazsak, başkaları bunu kendi menfaatleri doğrultusunda kullanır ” diyerek devam etti.
“SİYASİ KONULARA GİRMİYORUZ”
Kınacı, çalıştayın hedeflerini şöyle belirtti: “Bu çalıştay kapsamında suyun paylaşımı gibi siyasi konulara girilmeyecek. Hedefimiz sadece suyu en verimli şekilde nasıl kullanacağımız, su teknolojisinde hangi durumda olduğumuz, daha ileri gidebilmek için neler yapmamız gerektiğidir” dedi.
GENİŞ KATILIM
Kınacı, çalıştayın uluslararası katılımına değinerek: “Toplantıya Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Özbekistan, Türkmenistan’ın yanında sürpriz olarak Libya, Cezayir ve Moritanya’dan da katılımlar oldu.Herkese teşekkür ediyorum ” dedi.
Kınacı sunum düzenine ilişkin şu detayları aktardı: “Konuşmalar Türkçe ve Rusça simultane tercüme ile çevrilecek. Bu çalıştaya 30 bildiri sunulacak. Bildirilerin kitap halinde Türkçe ve Rusça, hatta İngilizce olarak yayımlanmasını planlıyoruz. Ekranın sağ tarafında Türkçe, sol tarafında ise Rusça slaytlar gösterilecek.”
“SU İDARECİLERİNİ BİR ARAYA GETİRECEĞİZ”
Prof. Dr. Kınacı, iş birliğini güçlendirmeyi amaçladıklarını belirterek şunları söyledi: “Bu akşam 20.00–21.00 arasında Türk dünyasındaki su idarecilerini toplantı odasında bir araya getirip tanıştırmak istiyoruz. Özel sektör firmaları da salonda stant açtı, yaptıkları faaliyetleri tanıtıyorlar. Bu iletişim ağları su sorunlarının çözümünde büyük katkı sağlayacaktır” dedi.
SPONSOR DESTEKLERİNE TEŞEKKÜR ETTİ
Kınacı sponsorlara teşekkür ederek: “Çalıştay, Su Vakfı, Gaye Vakfı ve Akadem Vakfı tarafından ortaklaşa gerçekleştirildi. Samsun Makine Sanayi altın sponsor, Çalık Holding gümüş sponsor oldu. Kolinin İnşaat, Dostlar Mühendislik ve Aka Su Teknolojisi brand sponsor olarak destek verdiler. Temel Su, Skada Su, İnkaya İnşaat ve Tınasu da maddi destek sağladı. Hepsine teşekkür ederiz” dedi.
“TÜRK DÜNYASI SU KONSEYİ KURULMALI”
Konuşmasının en kritik bölümünde Kınacı: “Hedefimiz, su ile ilgili problemleri kendi içinde çözebilecek bilgi ve tecrübe birikimini sağlayacak Türk Dünyası Su Konseyini kurmaktır. Bunu çok önemli buluyoruz ve mutlaka gerçekleştirmeliyiz” çağrısında bulundu.
5. İSTANBUL SU FORUMU HATIRLATMASI
Son olarak Kınacı: “5-6 Mayıs 2025 tarihlerinde Devlet Su İşleri tarafından organize edilecek olan 5. İstanbul Su Forumu var. Konusu ‘Su Dirençliliğini Güçlendirmek: İnovasyondan Eyleme’ olarak belirlendi. Bu foruma da katılımınızı bekliyoruz. Katılımınız ve desteğiniz için hepinize teşekkür ediyor, saygılar sunuyorum” ifadelerini kullandı.
