Afyonkarahisar Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) İl Müdürlüğü, kayıt dışı istihdamın önlenmesi amacıyla yürütülen denetim ve farkındalık çalışmalarına ilişkin kapsamlı bir basın toplantısı düzenledi. İl Müdürü Süleyman Çelikbaş, toplantıda hem çalışanlara hem de işverenlere yönelik önemli uyarılarda bulundu.
AFYONKARAHİSAR’DA 255 BİN SİGORTALI, 145 BİN EMEKLİ VAR
Basın mensuplarının yönelttiği sorular üzerine Afyonkarahisar’daki istihdam verilerini açıklayan İl Müdürü Süleyman Çelikbaş, “Afyonkarahisar’da 750 bin nüfus içerisinden 255 bin sigortalı çalışan, 145 bin emekli ve yaklaşık 300 bin de sigortalı ile emeklilerin bakmakla yükümlü olduğu kişi bulunuyor” dedi.
“KAYIT DIŞI İSTİHDAM, TOPLUMSAL REFAHI TEHDİT EDİYOR”
Çelikbaş, kayıt dışı istihdamın yalnızca birkaç kişinin sigortasız çalışmasıyla sınırlı olmadığını belirterek, “Bu durum sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini tehdit eden, çalışanları güvencesiz bırakan ve devletin gelir kaybına neden olan yapısal bir sorundur. Kayıt dışılık; çalışan için güvencesizlik, işveren için haksız rekabet, devlet için vergi kaybı, toplum içinse sosyal adaletin zedelenmesi anlamına gelir.” ifadelerini kullandı.
SGK’NIN MİSYONU: GÜVENLİ GELECEK, SÜRDÜRÜLEBİLİR SİSTEM
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun temel misyonunun, vatandaşların sosyal güvenlik haklarını korumak ve sürdürülebilir bir sistemle herkesin güven içinde geleceğe bakmasını sağlamak olduğunu belirten Çelikbaş, “Vizyonumuz; yenilikçi, dijital dönüşüme açık ve vatandaş odaklı hizmet anlayışıyla sosyal güvenlik alanında öncü bir kurum olmaktır.” dedi.
Kayıtlı istihdamın artırılması, hizmet kalitesinin sürekli iyileştirilmesi ve toplumda sosyal güvenlik bilincinin güçlendirilmesinin kurumun öncelikli hedefleri arasında olduğunu kaydetti.
KAYIT DIŞI ÇALIŞMANIN ÇALIŞANLAR İÇİN RİSKLERİ
İl Müdürü Çelikbaş, kayıtdışı istihdamın çalışanlar açısından doğurduğu tehlikeleri de ayrıntılarıyla anlattı. “Sigortasız çalışanlar emeklilik, sağlık sigortası ve işsizlik sigortası gibi temel haklardan mahrum kalıyor. Kıdem tazminatı, iş güvencesi ve resmi gelir belgelerinden yoksunluk, uzun vadede büyük maddi kayıplar doğuruyor. Ayrıca bu durum çalışanlarda motivasyon kaybı ve geleceğe dair güvensizlik yaratıyor” dedi.
Kayıt dışı istihdamın, çalışanların kariyer gelişimini engellediğini ve psikolojik açıdan olumsuz etkiler yarattığını da vurguladı.
İŞVERENLER İÇİN YÜKSEK CEZALAR VE İTİBAR KAYBI
Kayıt dışı çalıştırmanın işverenler için de ciddi sonuçlar doğurduğuna değinen Çelikbaş, “Kayıtdışı istihdam kısa vadede maliyet avantajı gibi görünse de, uzun vadede idari para cezaları, geriye dönük prim borçları ve itibar kaybı anlamına gelir. İş kazalarında tüm sorumluluk işverene aittir. Bu da ciddi tazminat yükü oluşturur.” ifadelerini kullandı. Kayıt dışılığın işletmelerin büyüme stratejilerini ve rekabet gücünü zayıflattığını, sürdürülebilir ekonomiye zarar verdiğini belirtti.
“HER SEKTÖRDE FARKLI BİÇİMLERDE GÖRÜLÜYOR”
SGK İl Müdürü Çelikbaş, kayıt dışı istihdamın sahada çok boyutlu bir şekilde karşılarına çıktığını dile getirerek, “Sigortasız çalışanlar, eksik gün bildirimi, düşük ücret beyanı, geç bildirilen personel, mevsimlik işler ve yabancı uyruklu çalışanların izinsiz istihdamı kayıt dışılığın en sık görülen örnekleridir.” dedi. Bu durumun her sektörde farklı biçimlerde ortaya çıktığını ve her birinin ayrı mücadele gerektirdiğini vurguladı.
SGK’NIN KURUMSAL STRATEJİSİ: REHBERLİK VE DENETİM
Kayıt dışı istihdamla mücadelede yalnızca cezai yaptırımlara değil, rehberlik ve farkındalık çalışmalarına da önem verdiklerini söyleyen Çelikbaş, kurumun yaklaşımını şöyle özetledi:
“SGK olarak denetim kadar bilgilendirme faaliyetlerine de önem veriyoruz. Kayıt dışılıkla mücadelede rehberlik, iş birliği ve bilinçlendirme ilkelerini esas alıyoruz. Kamu kurumları, odalar, bankalar ve finans kuruluşlarıyla veri paylaşımı yaparak risk analizine dayalı denetim sistemleri geliştiriyoruz.”
ÜCRETLERİN BANKA KANALIYLA ÖDENMESİ ZORUNLU
İl Müdürü Süleyman Çelikbaş, işçi haklarının korunması için ücret ödemelerinin bankalar üzerinden yapılmasının zorunlu olduğunu da hatırlattı. “Üç ve üzeri işçi çalıştıran işverenler, tüm ödemeleri bankalar aracılığıyla yapmak zorundadır. Bu uygulama hem şeffaflığı sağlar hem de çalışanların haklarını güvence altına alır. Ücretin banka yoluyla ödenmemesi durumunda işverenlere 2025 yılı için her işçi ve her ay başına 2.179 TL idari para cezası uygulanmaktadır.” dedi.
İHBAR VE ŞİKAYET HATLARI AKTİF
Müdür Çelikbaş, sigortasız çalıştırıldığını düşünen çalışanların e-Devlet üzerinden sorgulama yapabileceklerini, ayrıca ALO 170 hattını arayarak veya en yakın SGK merkezine başvurarak ihbar ve şikayetlerini iletebileceklerini söyledi. “Vatandaşlarımızın bu konuda bilinçli olması, kayıt dışı ekonominin azaltılması ve sosyal güvenlik sistemimizin güçlendirilmesi açısından büyük önem taşıyor.” diye konuştu.
