Dünyanın önde gelen bilim dergilerinden Science’ta yayımlanan yeni bir araştırma, Marmara Denizi’nde son 15 yılda meydana gelen depremlerin sistematik biçimde batıdan doğuya ilerlediğini ortaya koydu. Uluslararası araştırmacılar, bu hareketliliğin İstanbul’un hemen güneyinde yer alan kilitli fay segmentleri üzerindeki stresi artırdığına dikkat çekti.
ANA MARMARA FAYI MERCEK ALTINDA
Almanya’daki GFZ Helmholtz Yerbilimleri Merkezi öncülüğünde yürütülen çalışmada, Ana Marmara Fayı üzerindeki son sismik aktiviteler ayrıntılı olarak incelendi. Araştırmacılar, Nisan 2025’te meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki depremin fayı rahatlatmadığını, aksine kilitli bölümlerdeki gerilimi yükselttiğini belirledi.
“DOMİNO ETKİSİ” İSTANBUL’A YAKLAŞIYOR
Araştırmaya göre Marmara’nın batı ve orta kesimlerinde başlayan sismik hareketlilik, 2019’daki 5,8 büyüklüğündeki Silivri depremiyle doğuya doğru ilerledi. 2025’teki 6,2’lik depremin ise İstanbul’a daha yakın bir noktada gerçekleşmesi, bilim insanları tarafından “domino etkisi” olarak tanımlanan zincirleme bir sürecin göstergesi olarak değerlendiriliyor. Bu tablo, hareketli batı segmentlerinin, İstanbul’un güneyindeki kilitli fay parçalarını zorladığını ortaya koyuyor.
FAY RAHATLAMADI, GERİLİM ARTTI
Depremlerden sonra genellikle fay üzerindeki stresin azalması beklenirken, yapılan analizler Marmara için bunun gerçekleşmediğini gösteriyor. Özellikle 2025 depreminden sonra kayma geriliminin hâlâ yüksek seviyede olduğu tespit edildi. Bu durum, bölgede yeni ve daha büyük bir kırılma ihtimaline işaret ediyor.
İSTANBUL DAHA ŞİDDETLİ SARSILABİLİR
Çalışmada, son depremlerin kırılma yönünün doğuya doğru olduğu da belirlendi. Uzmanlara göre bu durum, sismik enerjinin İstanbul’a doğru odaklanmasına neden oluyor. Olası bir büyük depremde, kentin depremin büyüklüğünden beklenenden daha şiddetli sarsılabileceği uyarısı yapılıyor.
ADALAR FAYI VE “SİSMİK BOŞLUK” UYARISI
Araştırmacılar, Avcılar açıklarında yaklaşık 15–20 kilometrelik sessiz bir bölümün bulunduğuna dikkat çekti. “Sismik boşluk” olarak tanımlanan bu alanın, 6,0 ve üzeri büyüklükte bir depremin adayı olabileceği belirtiliyor. Bu bölümde yaşanacak bir kırılmanın, tamamen kilitli durumda olan Adalar Fayını tetikleyebileceği vurgulanıyor.
AVRUPA’NIN EN YÜKSEK DEPREM RİSKİ MARMARA’DA
Bilim insanlarına göre Marmara Denizi, Avrupa’daki en yüksek sismik tehlike alanı konumunda bulunuyor. Tarihsel kayıtlar, İstanbul çevresinde son 2 bin 300 yılda çok sayıda 7 ve üzeri büyüklükte deprem yaşandığını gösteriyor. Önceki çalışmalarda, İstanbul yakınlarında 7,3 büyüklüğünde bir depremin 30 yıl içinde gerçekleşme olasılığı yüzde 35–47 aralığında hesaplanmıştı.
SONUÇ: SÜREKLİ İZLEME HAYATİ
Araştırmanın sonuç bölümünde, 2025 depremiyle biriken enerjinin yalnızca çok küçük bir kısmının boşaldığına dikkat çekildi. Uzmanlar, deniz tabanına yerleştirilecek yeni sensörlerle Ana Marmara Fayı’nın anlık olarak izlenmesinin büyük önem taşıdığını vurguladı.
Çalışmaya ilişkin değerlendirmede bulunan Cornell Üniversitesi’nden deprem bilimci Judith Hubbard ise İstanbul yakınlarında meydana gelecek büyük bir depremin, yakın tarihin en ağır insani felaketlerinden birine yol açabileceği uyarısında bulundu. Hubbard, depremlerin kesin zamanını öngörmenin mümkün olmadığını belirtirken, Marmara’da tehlikeli düzeyde bir gerilimin biriktiği konusunda bilim dünyasında görüş birliği olduğunu ifade etti.
