Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından başlatılan çalışmalar kapsamında konut piyasasında şeffaflık oluşturmak ve fiyat oyunlarına karşı tedbir almak için yenilikçi yapay zeka desteğine sahip sistem üzerinde çalışıyor. Değer Bilgi Merkezi olarak adlandırılan bu dijital platform, Türkiye genelindeki gayrimenkullerin gerçek piyasa değerlerini veri odaklı yöntemlerle belirleyecek. Proje, ayrıca üç boyutlu şehir modelleri ile entegre bir şekilde faaliyet gösterecek.
Yeni sistem aracılığıyla, her bir mahalledeki konut değerleri görüntülenebilecek. Bakanlık, projenin aslında “Üç Boyutlu Şehir Modeli Projesi” kapsamı içerisinde hayata geçirileceğini duyurdu. Bu sistemle, vatandaşlar almak istedikleri konut veya yatırım yapmak istedikleri gayrimenkul hakkında kapsamlı bilgilere erişim sağlayabilecekler.
Uygulama mevcut parsel sorgulama sistemine benzer bir çalışma prensibine sahip olacak, fakat çok daha geniş, dinamik bir veri yelpazesi kullanacak. Yapay zeka algoritmalarının desteğiyle çalışan bu sistem, bir konutun bulunduğu bölgede yer alan diğer mülklerle karşılaştırma yapabilme, arz ve talep haritaları çıkarabilme yeteneğine sahip olacak.
Yeni sistemin uygulanması, 2026 yılının ilk çeyrek diliminde İstanbul’da başlayacak. 2027 yılının ortalarında ise 81 ilde kullanılabilir hale getirilecektir. Bu aşamada, sistemin temek veri altyapısı ile yapay zeka algoritmalarının entegrasyonu gerçekleştirilecek ve dijital platform üzerinden kullanıcıların erişimine sunulacaktır.
Bakanlık, Türkiye genelinde sıklıkla yaşanan fiyat şişirme ve yanıltıcı bildirimlere karşı böyle bir sistemin oluşturulmasına ihtiyaç duyduğunu vurguladı. “Değer Bilgi Merkezi” piyasadaki fiyatları inceleyerek gerçek piyasa değerini tarafsız bir biçimde belirleyecek. Böylece, vatandaşlar ve kamu kurumları bundan sonraki süreçte daha sağlıklı verilere dayalı kararlar alabilecek.
Projenin bir başka önemli boyutu da afet risk yönetimi ile ilgili uygulaması olacaktır. Özellikle İstanbul’da, bu sistem üç boyutlu şeklinde şehir modeliyle entegre olarak kentsel dönüşüm politikalarına yönelik veri sağlamayı hedefliyor. Yüksek deprem riski taşıyan bölgeler dijital olarak izlenecek ve bu alanlardaki yapılar, risk seviyesine göre sınıflandırılacak. Elde edilmiş olan veriler, mevcuttaki yapıların güçlendirilmesinin yanı sıra yeni kentsel dönüşüm süreçlerinin planlanması açısından temel bir kaynak oluşturacaktır.
