Türkiye’nin önemli sarımsak üretimi merkezlerinden birisi olmayı başaran Gaziantep’in Araban ilçesinde, sarımsağın hasat süreci hızla ilerliyor. Eylül ayında toprağa gömülen sarımsaklar, 15 Mayıs tarihinden itibaren toplanmaya başlanmıştır.
2025 yılında 30 bin dönüm gibi bir arazide ekim gerçekleştirilmiş olup, yüzde 30 artış ile birlikte 40 bin ton kadar rekolte beklenmektedir. Araban sarımsağı lezzetinin yanı sıra uzun raf ömrü ile dikkat çekiyor. Fakat üreticinin fiyatları ile marke fiyatlarının arasındaki büyük fark, hem çiftçiler hem de tüketiciler için sorun yaratıyor.
HASAT DÖNEMİNDE 10 BİN İŞÇİ ÇALIŞIYOR
Yaklaşık olarak iki ay sürecek olan hasat döneminde, Gaziantep ve çevre illerden gelen 10 bin kadar tarım işçisi Araban’da çalışıyor. Sabah erken saatlerde tarlaya gelen işçiler, sarımsakları teker teker çıkarıp gruplara ayırıyor, saplarını keserek kasalara yerleştiriyor. İşçilerin günlük kazancı, başarılarına bağlı olarak 1. 000 ila 2. 500 TL arası değişmektedir.
ARABAN SARIMSAĞININ TERCİH NEDENİ
Araban’da Ziraat Odası’nın Başkanı Hasan Altun, bölgedeki iklim koşullarının sarımsağın kalitesini artırdığını belirtiyor. Yaklaşık dokuz ay toprakta kalan Araban sarımsağı, bolca yağmur, kar ile güneş alarak daha çok mineral depoluyor. Bu durum sarımsağın boyutunu, lezzetini ve aynı zamanda raf ömrünü olumlu bir şekilde etkilemektedir. Altun, konuşmasının devamında “Araban sarımsağı, başka sarımsaklara göre daha büyüktür, aromatik ve aynı zamanda uzun ömürlüdür. Bu nedenle iç piyasada ve ihracatta yoğun bir talep mevcut,” ifadelerini kullandı.
FİYAT FARKI YÜZDE 300: ÜRETİCİ 70 TL’YE SATIYOR, MARKETTE 200 TL
Hasat döneminin başlamasıyla birlikte gündemde konuşulmaya başlanan en büyük sıkıntı ise üretici ile tüketicinin karşılaştığı aşırı fiyat farkı. Altun’un aktardığına göre, çiftçiler sarımsaklarını kalite ve boyutu çerçevesinde 55 ila 70 TL arasında bir fiyatla satarken, aynı sarımsak markette 150 ila 200 TL’ye raflarda yer alıyor. “Çiftçimiz bir sene boyunca çaba sarf ediyor ama yine de en az kazanan o oluyor. Bu süreçte aradaki aracılar ve komisyoncular daha çok gelir sağlıyor. Bu sistem ise sürdürülebilir değil,” diyerek durumu özetlemiştir.
KOOPERATİF ile DOĞRUDAN SATIŞ TALEBİ
Hasan Altun, söz konusu adaletsizliğin sona ermesi için devletin müdahalesinin şart olduğunu belirtiyor. Ürünlerin doğrudan kooperatifler aracılığı ile halka ulaştırılmasını savunan Altun, “Çiftçi emeğinin karşılığını mutlaka almalı, vatandaş ise uygun fiyatlarla kaliteli ürün alabilmeli. Aracılar bu süreçten çıkarılmalıdır,” ifadelerini kullanıyor.
ÜRETİCİLERİN SIKINTISI: “KALİTE VAR FAKAT KAZANÇ YOK”
Sarımsak yetiştiricisi Tahir Öztürk, “Sarımsaklarımız Türkiye’nin her köşesine ulaşıyor. Kalitemiz yüksek, fakat en büyük sıkıntımız aracılar” diyerek mevcut sistemin değişmesi gerektiğini belirtiyor. Diğer yandan, ziraat mühendisi olan Kadir Öztürk, iklimsel avantajlara dikkat çekti ve “Araban sarımsağı, Kastamonu’nun sarımsağından daha uzun süreli toprakta kalmaktadır. Bu da onların boyutlarını artırıyor. Artık Türkiye’de Araban’ın sarımsağı daha çok tercih ediliyor” açıklamasında bulundu.
