Görüşmelerin ardından iki lider ortak basın toplantısı düzenleyerek, iki ülke arasında ekonomi, enerji, savunma, eğitim ve kültür alanlarında 20 anlaşmanın imzalandığını duyurdu.
“Ticaret Hacmi Hedefimiz 15 Milyar Dolar”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, toplantıda yaptığı konuşmada, Türkiye ile Kazakistan arasında 2009 yılında stratejik ortaklık kurulduğunu ve 3 yıl önce bu ilişkinin "geliştirilmiş stratejik ortaklık" düzeyine çıkarıldığını hatırlattı. Erdoğan, Kazakistan’ın Orta Asya’daki en büyük ekonomi ve Türkiye’nin bölgede en büyük ticaret ortağı olduğunu belirterek, ticaret hacmi hedefinin 15 milyar dolar olduğunu ifade etti.
Türkiye’nin Kazakistan’daki yatırımlarının 5 milyar dolara ulaştığını, Kazakistan’ın Türkiye’deki yatırımlarının ise 1,5 milyar dolara yaklaştığını açıklayan Erdoğan, Türk müteahhitlik firmalarının bugüne kadar Kazakistan’da 30 milyar dolar değerinde 500’ün üzerinde proje gerçekleştirdiğini belirtti.
Enerji, Savunma ve Orta Koridor Gündemde
Erdoğan, enerji ve savunma sanayi alanlarında iş birliğinin derinleştirildiğini, Hazar geçişli Orta Koridor’un etkin kullanımı konusunun da görüşüldüğünü söyledi. Görüşmelerde nadir toprak elementleri ve madencilik alanlarında da ortak projelerin değerlendirildiğini ifade etti.
Kazak petrolünün Türkiye üzerinden dünya pazarlarına ulaştırılmasının yolları da masaya yatırıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, askeri ve savunma sanayi iş birliğini ileriye taşıyacak somut projelerin konuşulduğunu, güvenlik alanında özellikle FETÖ ve terör örgütleriyle mücadelede iş birliğinin sürdüğünü vurguladı.
Eğitim ve Kültürel İş Birliği Genişliyor
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi’nin 30 yılı aşkın süredir iki ülkenin eğitim iş birliğinde önemli bir rol oynadığını vurgularken, Türkiye Maarif Vakfı’nın Astana ve Almata’da iki yeni okul açma sürecinde olduğunu açıkladı. Ayrıca, Gazi Üniversitesi’nin Güney Kazakistan Pedagoji Üniversitesi bünyesinde bir şube açacağı müjdesini paylaştı.
Tokayev: “İş Birliğimiz Yeni Bir Düzeye Ulaştı”
Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev ise konuşmasında, Türkiye ile Kazakistan arasındaki iş birliğinin genişletilmiş stratejik ortaklık düzeyine ulaştığını ve bu ilişkinin halkların refahı için büyük önem taşıdığını vurguladı. İki ülke arasındaki ticaret hacminin geçtiğimiz yıl 5 milyar dolar olduğunu belirten Tokayev, bu rakamın artırılması için çalışacaklarını ifade etti.
Tokayev, Kazakistan’da 4 bine yakın Türk firmasının faaliyet gösterdiğini, birlikte 6 milyar dolar değerinde projeler yürütüldüğünü söyledi. Enerji, tarım, inşaat, altyapı, turizm ve sağlık alanlarında iş birliğinin sürdüğünü belirten Tokayev, Türk yatırımcılara destek sözü verdi.
Hazar Geçişli Ulaştırma Koridoru Öncelikli Konu
Orta Koridor olarak bilinen Trans-Hazar Ulaştırma Koridoru’nun geliştirilmesinin iki ülke için öncelikli konu olduğunu kaydeden Tokayev, bu alanda Türk yatırımcıları Kazakistan’daki demiryolu, kara yolu ve deniz taşımacılığı projelerine davet etti.
Ulaşım bağlantılarının artırılması kapsamında iki ülke arasında haftalık 211 uçuş düzenlendiğini belirten Tokayev, yeni hava yolu hatlarının açılmasının ticaret ve kültürel ilişkileri güçlendireceğini vurguladı.
Eğitimde Yeni Projeler
Tokayev, Türkiye’de 12 binden fazla Kazak öğrencinin, Kazakistan’da ise 300 Türk öğrencinin eğitim gördüğünü, eğitim iş birliğinin artırılmasına yönelik çalışmaların sürdüğünü kaydetti. Medipol Üniversitesi’nin Astana Tıp Üniversitesi bünyesinde şube açma hazırlıklarının devam ettiğini, Maarif Vakfı’nın iki okul açacağını söyledi.
Vize Muafiyeti 90 Güne Çıkarıldı
Tokayev, Türkiye vatandaşlarının Kazakistan’da 90 güne kadar vizesiz kalabilmesine olanak tanıyan düzenlemeyi hatırlatarak, bu adımın iki ülke halkları arasındaki etkileşimi artıracağını dile getirdi.
Ortak Tutum: Uluslararası İş Birliği ve Barış
Her iki lider de uluslararası gelişmelere dair benzer tutumlar ortaya koydu. Erdoğan, Gazze’de yaşanan insanlık dramına dikkat çekerek İsrail’i “soykırım uygulayan terör devleti” olarak nitelendirdi ve İslam dünyasını daha güçlü ses çıkarmaya çağırdı.
Tokayev ise Rusya-Ukrayna savaşında barışçıl çözüm çağrısında bulunurken, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu süreçteki özel rolünü vurguladı. Her iki lider de Birleşmiş Milletler’de reform ihtiyacına dikkat çekti.
Erdoğan’dan Tokayev’e Devlet Nişanı
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Tokayev’in Türkiye-Kazakistan ilişkilerine yaptığı katkılar nedeniyle devlet nişanı ile onurlandırılacağını açıkladı. Erdoğan, konuşmasının sonunda, “Rabbim dayanışmamızı daim eylesin” dedi.
Cumhurbaşkanı Tokayev de Erdoğan’ı uygun bir zamanda Kazakistan’a davet etti. Zirve sonunda iki lider, iş birliğini artırmaya yönelik kararlılık mesajı verdi.
