Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi (AFSÜ), yanlış ve gereksiz antibiyotik kullanımının hem bireysel hem de toplumsal ölçekte ciddi sonuçlar doğurduğunu belirterek akılcı ilaç kullanımına dikkat çekti. AFSÜ Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Neşe Demirtürk, antibiyotiklerin yalnızca bakteriyel enfeksiyonlarda etkili olduğunu, buna karşılık virüs kaynaklı hastalıklarda hiçbir işe yaramadığını ifade etti. Prof. Dr. Demirtürk, insan vücudunda doğumdan itibaren yerleşen faydalı mikroorganizmaların (flora ve mikrobiyota) sağlıklı yaşam için zorunlu olduğuna dikkat çekerek, antibiyotiklerin yalnızca gerekli durumlarda ve hekim kontrolünde kullanılmasının önemine işaret etti.
Prof. Dr. Demirtürk, antibiyotik direncinin dünya genelinde hızla büyüyen bir tehdit haline geldiğini vurguladı. Bakterilerin zaman içinde kendilerini antibiyotiklere karşı koruyacak mekanizmalar geliştirdiğini belirten Demirtürk, yanlış ilaç kullanımı sonucu bazı bakterilerin tüm antibiyotiklere dirençli hâle gelebildiğini dile getirdi. Bu durumun özellikle hastanelerde kontrolü güç enfeksiyonlara yol açtığını ifade eden Demirtürk, “Uygunsuz antibiyotik kullanımı hem tedaviyi etkisiz kılıyor hem de gelecekteki tedavi seçeneklerimizi tehlikeye atıyor” değerlendirmesinde bulundu.
“DİRENÇ, ENFEKSİYON HASTALIKLARI UZMANLARININ EN BÜYÜK KÂBUSUDUR”
Antibiyotik direncinin, antibiyotiklerin etkisini yok eden bir bakteri uyum süreci olduğunu belirten Prof. Dr. Demirtürk, bakterilerin maruz kaldıkları antibiyotiğe karşı zaman içinde savunma mekanizması geliştirdiğini söyledi. Bu sürecin yalnızca tek bir bakteriyle sınırlı kalmadığını, dirençli bakterinin bu bilgiyi diğer bakterilere de aktararak tüm türün direnç kazanmasına neden olduğunu aktardı. Demirtürk, “Direnç geliştiğinde mevcut antibiyotikler etkisiz hale geliyor, tedavi seçenekleri daralıyor. Bu durum enfeksiyon hastalıkları uzmanlarının en büyük kâbusudur” dedi.
Direncin oluşmasında en yaygın nedenin bilinçsiz antibiyotik kullanımı olduğunu ifade eden Demirtürk, tarım, hayvancılık ve gıda sektöründe kontrolsüz antibiyotik kullanımının da süreci hızlandırdığını belirtti. Küresel hareketliliğin artmasıyla dirençli bakterilerin hızla yayıldığını vurgulayan Demirtürk, antibiyotiklerin yalnızca gerekli durumlarda ve hekim denetiminde kullanılması gerektiğinin altını çizdi.
BİLİNÇSİZ KULLANIMIN ZARARLARI: “BOŞUNA RİSK ALMAYIN”
Bilinçsiz antibiyotik kullanımının bakterilerde direnç gelişimine yol açtığını belirten Prof. Dr. Demirtürk, özellikle grip, soğuk algınlığı ve COVID-19 gibi virüs kaynaklı hastalıklarda antibiyotiklerin hiçbir faydasının olmadığını söyledi. Bu tür hastalıklarda antibiyotik kullanımının yalnızca gereksiz risk oluşturduğunu ifade eden Demirtürk, “Uygunsuz süre ve dozda kullanılan antibiyotikler, hastalara hiçbir fayda sağlamadığı gibi yan etkilere neden olur” dedi.
Prof. Dr. Demirtürk, vatandaşlara hekim önerisi olmadan antibiyotik almamaları yönünde çağrıda bulundu. Antibiyotiklerin doğru zamanda, doğru dozda ve doğru hastalık için kullanılmasının hayati önemde olduğunu belirten Demirtürk, “Bilinçsiz kullanılan antibiyotikler hem tedaviyi geciktiriyor hem de gelecekte tedavisi olmayan enfeksiyonların oluşmasına zemin hazırlıyor. Bu yüzden uzman tavsiyelerine kulak vermek büyük önem taşıyor” ifadelerini kullandı.
