Türkiye’de yüksek vaka ve ölüm oranlarıyla ciddi bir halk sağlığı riski oluşturan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığına karşı yürütülen aşı geliştirme çalışmalarında önemli bir ilerleme kaydedildi. Covid-19 döneminde TURKOVAC aşısını geliştiren Erciyes Üniversitesi, bu kez KKKA virüsüne karşı yerli ve milli bir aşı üzerinde çalışmalarını sürdürüyor. Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından yapılan açıklamada, aşının klinik öncesi aşamasının başarıyla tamamlandığı duyuruldu.
HAYVAN DENEYLERİ BAŞARIYLA TAMAMLANDI
Erciyes Üniversitesi Aşı Araştırma ve Geliştirme Merkezi (ERAGEM), 2015’te başlayan ancak pandemi nedeniyle ara verilen çalışmalara 2023 itibarıyla yeniden hız kazandırdı. Laboratuvar ortamında yürütülen deneylerde aşının hayvan testlerinden başarılı sonuçlar elde edildi. Bu gelişme, aşının insanlı deneylere geçebilmesi için kritik eşik olarak değerlendiriliyor.
FAZ-1 ÇALIŞMALARI 2026’DA BAŞLAYACAK
ERAGEM Müdürü ve TURKOVAC ekibinin başındaki isim Prof. Dr. Aykut Özdarendeli, klinik öncesi süreçlerin tamamlandığını belirterek Faz-1 çalışmalarının 2026 yılında başlamasının planlandığını söyledi. Özdarendeli, aşının yol haritasına ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı: “Her şey yolunda giderse 2026 yılı içinde gönüllüler üzerinde yapılacak Faz-1 çalışmalarına geçeceğiz. Her faz yaklaşık 1–1,5 yıl sürebildiği için, çalışmalar planlandığı gibi ilerlerse 4–5 yıl içinde aşının piyasaya çıkabileceğini öngörüyoruz.”
TÜRKİYE DÜNYADA EN FAZLA VAKA GÖRÜLEN ÜLKE
Prof. Dr. Özdarendeli, 2002’den bu yana Türkiye’de kesintisiz olarak görülen KKKA’nın önemli bir halk sağlığı tehdidi olduğunu vurgulayarak Türkiye’nin dünya genelinde en çok vaka görülen ülke konumunda bulunduğuna dikkat çekti. Yerli ve milli aşı çalışmasının en kısa sürede hem Türkiye’ye hem de insanlığa kazandırılmasının hedeflendiğini ifade etti.
Klinik süreç, sınırlı sayıda gönüllüyle başlatılacak Faz-1 çalışmalarının ardından Faz-2 ve çok merkezli Faz-3 aşamalarıyla sürdürülecek. Bu süreçler tamamlandığında, KKKA aşısının geniş kitlelerin kullanımına sunulması amaçlanıyor.
