Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın annesi Zübeyde Hanım, Sofuzade Feyzullah Ağa ile Ayşe Hanım'ın çocukları olarak Selanik yakınlarında bulunan Langaza’da dünyaya geldi. Göçmen bir ailenin kızı olan Zübeyde Hanım 14 yaşında Selanik'te Gümrük Muhafaza Teşkilatında memur olan Ali Rıza Efendi ile evlendi.
ZOR ZAMANLAR
Zübeyde Hanım bu evliliğinden dünyaya gelen Mustafa ve Makbule dışında diğer 4 çocuğunu kaybetti. Zübeyde Hanım henüz 30’lu yaşlarındayken rivayetlere göre 1888 yılında eşi Ali Rıza Efendi’yi de kaybetti.
Ali Rıza Efendinin hayatını kaybetmesinin ardından başka bir gelir kaynağı olmadığı için sahip olduğu büyük ve küçük evlerinden birini satarak diğerini de kiraya verdi. Ardından Lagaza bölgesindeki Sarıyer Köyünde oturan ağabeyi Hüseyin Efendi’nin yanına yerleşti. Mustafa Kemal ile kardeşi Makbule Hanım köyde yaşadıkları sürede dayısının tarla işlerinde çalıştı. Daha sonra Mustafa Kemal eğitimi için anneannesi Ayşe Hanım'ın yanına gitti.
İSTANBUL’A GÖÇ
Ağabeyi Hüseyin Efendi'ye yük olmak istemeyen Zübeyde Hanım, ikinci evliliğini Selanik Gümrükler Başmüdürü Ragıp Bey ile yaptı. Zübeyde Hanım, Balkan Savaşı'ndan sonra Ragıp Bey'den ayrıldı, Osmanlı toprağı olmaktan çıkan Selanik'i terk edip kızı Makbule ile İstanbul'a göç etti. Milli Mücadele yıllarında Ankara'ya yerleşen Zübeyde Hanım, 1919 yılında Anadolu'ya çıkan oğlunu aylarca göremedi.
İZMİR’DE HAYATINI KAYBETTİ
Mustafa Kemal'e ancak 14 Haziran 1922'de Adapazarı'nda kavuşabilen Zübeyde Hanım, onun yanına Ankara'ya yerleşti. Ankara'nın sert hava koşulları nedeniyle hastalanan Zübeyde Hanım, hem tedavi hem de müstakbel gelini Latife Hanım'ı görmek için İzmir'e gitti. Karşıyaka ilçesine geldiğinde felç hastası olan ve görme yetisini kaybeden Zübeyde Hanım, sonradan anı evi haline getirilen Latife Hanım Köşkü'nde 28 gün sonra, yani 14 Ocak 1923'te 66 yaşındayken hayatını kaybetti.
ATATÜRK'ÜN ANNESİNİN MEZARINI ZİYARETİ
Ölümünden 13 gün sonra Mustafa Kemal Paşa, İzmir'e gelerek annesinin mezarını ziyaret etti. Büyük Önder Mustafa Kemal, bir evlat olarak annesinin mezarı başında Zübeyde Hanım'ın yaşadığı sıkıntıları ve hüznü şu sözlerle anlattı: "Annem çok çekti. Erkanı harp yüzbaşısı olarak çıkmıştım. Kötü idarenin adamları, beni önce zindana sonra sürgüne gönderdiler. Sürgüne giderken annem gözyaşları içinde Sirkeci Rıhtımı'nda kalakaldı. Mütareke yıllarında padişahın verdiği idam fermanının yerine getirildiğini sanan annem felç oldu. Oturduğu evler ikide bir basıldı, arandı. Onu İstanbul'dan kurtarıp yanıma aldığımda ise o artık yalnız hisleriyle yaşıyordu. Annemi kaybettiğim için üzgünüm. Tek tesellim anavatanı yoksulluğa, yokluğa sürükleyen idarenin artık bir daha geri gelmemek üzere yokluğun mezarına gömülmüş olduğunu görerek ölmüş olmasıdır"dedi.
Zübeyde Hanım hayatı boyunca birçok acı ve sıkıntı yaşamış ancak çocukları için her fedakarlığı yapmış ve zorluğu kucaklamıştır. Bugün 14 Ocak 2022 Zübeyde Hanım’ın vefatının 99. yılında yurdun dört bir yanından gelen sevenleri İzmir Karşıyaka’da bulunan kabri başında minnetle anılıyor. >>ODAK HABER MERKEZİ
