Türkiye futbolunda son yılların en büyük krizlerinden biri yaşanıyor. Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Başkanı İbrahim Hacıosmanoğlu, profesyonel liglerde görev yapan 571 hakemden 152’sinin aktif olarak bahis oynadığını açıklayarak adeta futbol camiasında deprem etkisi yarattı.
Açıklamaya göre, üst klasmanda yer alan 7 orta hakem ve 15 yardımcı hakemin bahis oynadığı tespit edildi. TFF tarafından başlatılan disiplin soruşturması kapsamında 152 hakem, tedbirli olarak Profesyonel Futbol Disiplin Kurulu’na (PFDK) sevk edildi. Soruşturma sürecinde bir hakemin tek başına 18 bin 227 kez bahis oynadığı, 42 hakemin ise binden fazla futbol maçına bahis yatırdığı ortaya çıktı.
TFF, Futbol Disiplin Talimatı’nın 57’nci maddesi gereğince yedi üst klasman hakeminin isimlerini de açıkladı:
Egemen Artun, Mehmet Ali Özer, Melih Kurt, Muhammed Selim Özbek, Seyfettin Alper Yılmaz, Yunus Dursun ve Zorbay Küçük.
DİSİPLİN SÜRECİ VE YASAL BOYUT
Skandalın ardından hem TFF Disiplin Kurulu hem de İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı harekete geçti. Savcılık, Nisan ayında başlattığı soruşturmayı derinleştirerek yalnızca hakemleri değil, futbolcuları ve kulüp bağlantılarını da incelemeye aldı.
Yaklaşık 3 bin 700 futbolcu mercek altına alınırken, bazı kişilerin “itirafçı” olmak istedikleri de öğrenildi.
Spor hukukçusu Mert Yaşar, bahis oynamanın yasalar açısından suç oluşturmadığını ancak şike unsurunun devreye girmesi halinde ceza yargılamasının farklı ilerleyeceğini belirtti. Yaşar, “Kendi yönettiği maça bahis yapan hakem, doğrudan şike kapsamına girer ve süresiz hak mahrumiyetiyle cezalandırılır. Böyle bir durumda 1,5 yıldan 4,5 yıla kadar hapis cezası da gündeme gelir,” dedi.
TFF TALİMATI NE DİYOR?
TFF’nin Futbol Disiplin Talimatı’na göre hakemlerin, futbolla ilgili herhangi bir faaliyet üzerine doğrudan veya dolaylı şekilde bahis oynamaları yasak. Bu kuralı ihlal edenler 3 aydan 1 yıla kadar men veya hak mahrumiyeti cezası alabiliyor.
Yaşar, “Üç aydan uzun ceza alan hakemlerin lisansları iptal edilir. Ancak burada asıl belirleyici unsur, bahislerin şike içerip içermediğidir” ifadelerini kullandı.
LİGLER İPTAL OLUR MU?
TFF Başkanı Hacıosmanoğlu’nun açıklamaları sonrası bazı taraftar grupları, bahis oynanan maçların ve hatta bazı liglerin iptal edilmesini talep etti. Ancak uzmanlara göre bu mümkün değil.
Yaşar, “Tescil edilmiş lig sonuçları değiştirilemez. Bu sezon yeni hakemler atanacak, önceki sezonlar ise olduğu gibi kalacak,” açıklamasını yaptı.
CHP Spor Kurulu Üyesi Osman Buldan da soruşturmanın gizlilik içinde yürütülmesi gerektiğini vurgulayarak, “TFF şu aşamada tüm detayları açıklarsa, soruşturma sekteye uğrar. Henüz delillerin tam toplanmadığı bir süreçte bu bilgileri kamuya açıklamak kaos yaratır,” değerlendirmesinde bulundu.
UEFA VE FIFA SÜRECİ İZLİYOR
Hakemlerin bahis oynamasını UEFA ve FIFA da kesin olarak yasaklıyor. Ancak hukukçulara göre bu iki kuruluşun şu aşamada doğrudan devreye girmesi beklenmiyor.
Yaşar, “Eğer TFF gereken cezaları vermezse, FIFA devreye girer ve lisans iptalleri dahil yaptırımlar uygular. Bu hakemler FIFA kokartlıysa, kokartlarını geri çekebilir,” dedi.
SORUŞTURMANIN ODAĞINDA NE VAR?
Soruşturmanın en kritik kısmı, bu bahis eylemlerinin organize bir yapı tarafından mı yönlendirildiğini ortaya çıkarmak olacak. MASAK raporlarının belirleyici rol oynayacağına dikkat çeken Buldan, “Eğer bu bir organizasyon dahilindeyse, sadece hakemlikten men değil, hapis cezası da gündeme gelir. Şu an sürecin uzun süreceği kesin,” ifadelerini kullandı.
Uzmanlara göre soruşturma tamamlanana kadar liglerin iptali söz konusu değil. Ancak çok sayıda hakemin tedbirli olarak uzaklaştırılması nedeniyle, bazı haftalarda yabancı hakemlerin maç yönetmesi gündeme gelebilir.
