AFYONKARAHİSAR
Marmara Bölgesi'ni, Karadeniz'i ve Orta Anadolu'yu, Akdeniz ile Ege'ye bağlayan kavşak... Turizm... Termal... Mermer... Gastronomi... Değeri yükselen bir şehir.
Yoğun bayram trafiği... Otobüsler... Özel araçlar... Dinlenme... Yemek... Alışveriş molası.
Afyonkarahisar... Tam... Nabız tutulacak yer.
1. "Seçim... İlle de erken seçim" diye tutturan yok.
2. Çarşı, pazar, sokak, mahalle arası, küçük esnaf, emekli... Geçim derdinde.
3. Termal turizmi... Geçen yılın canlılığı yok.
4. İşsizlikten yakınan var... Fakat çalıştıracak eleman arayan da az değil.
***
Siyaset... Ve kadın
Cumhuriyet'in kazanıldığı topraklar... Milliyetçi ve muhafazakâr damar güçlü.
2023 seçimleri... AK Parti yüzde 44.17... Üç milletvekili. CHP... Yüzde 18.19... Bir milletvekili.
Ve yerel seçim... 31 Mart 2024. AK Parti, belediyeyi kaybetti... Yüzde 31.82. CHP... Milletvekili Burcu Köksal'ı aday gösterdi... Ve Afyonkarahisar'da ilk kez CHP seçim kazandı... Yüzde 50.73.
Şehre... Kadın elinin değdiği belli.
Vali Kübra Güran Yiğitbaşı... Afyonkarahisar gelini. Belediye Başkanı Burcu Köksal... Afyonkarahisarlı. Bakan deseniz o da var... Mahinur Özdemir Göktaş... Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı... Afyonkarahisar kökenli... Belçika doğumlu.
Türkiye'de, başka örneği yok.
***
Kurban pazarlığı
Hayvancılık... Önemli gelir kaynağı... Küçükbaş, 1 milyon 300 bin adet. Büyükbaş sayısı... 375 bin. Kurban piyasası... Zayıf... Çok kişi bağış yapmış... Değişik kuruluşlara.
Mehmet Mühsürler... Ticaret Borsası Başkanı... Birlikte dolaştık.
Büyükbaş... 460-480 bin lira arasında.
Küçükbaş... 12 bin... 13 bin lira.
Besicinin durumu iyi. Pazarlık... Ver elini... Salla babam salla... Sonunda anlaştık. Bu arada, Mehmet Mühsürler çok önemli bir şey söyledi:
- Dişi kurban kesiminin mutlaka yasaklanması lazım... Dişi kesmek ülkenin aleyhine... Ana olmadan dana olmaz.
***
Kitabın ortasından
Mehmet Mühsürler bizi gezdirirken...
Gazeteci dostumuz Mehmet Emin Güzbey de vardı... Şehri dolaştık.
Mühsürler'i dinledik... Birkaç satırbaşı:
İşsizlik olduğuna inanmıyorum...
İş beğenmeme var.
Besicilik, toptan et ticareti, sucuk imalatı yapıyorum... İşçi bulamıyorum.
Çobanı ise hiç bulamıyorum...
Afganlar olmasa hayvancılık çöker...
Afgan çobanı doğuran ana nur içinde yatsın.
Tarımda da durum aynı... Tarım işçisi bulma şansımız yok.
Ticaret Borsası'na muhasebeci lazım... Masa başı... Yok oğlu yok.
***
Çoban... 'Karaborsa'
Çobanın maaşı... Taban 45 bin lira... 50 bin alan da çok. İki ineğin sütü çobana ait... Ayda en az 40 bin lira. Elektrik... Su... Kışın ısınma... Ev kirası... Giyim kuşam... Hepsi sürü sahibinden. Mehmet Mühsürler... "Bir çoban için yaptığımız harcama ayda 100 bin lirayı geçiyor" dedi.
Özetleyelim: Besiciler... Yatıyor kalkıyor, "Aman! Afganlar memleketlerine geri dönmesinler" diye dua ediyorlar. Kars'ta, Ardahan'da, Erzurum'da... Balıkesir'de... Konya'da... Durum aynı.
***
Acaba
Hayvan pazarında... Çarşıda... Emirdağ'da... Bolvadin'de... Halkın gündeminde ekonomi... Birinci madde.
"Terörsüz Türkiye" herkesin dilinde. Erken seçim... Sözünü eden yok denilse yeridir. Sabit gelirli... Emekli... Küçük esnaf... Dediler ki:
- Seçim olsa acaba işler düzelir mi? Ama zor görünüyor.
***
Yüksek Hızlı Tren
Herkesin dilinde... Şehir YHT duasında... Hani ne derler? "Millet, hacı yolu gözler gibi YHT beklentisinde." Ankara-İzmir YHT hattının inşaatı devam ediyor. Önce Ankara- Afyonkarahisar hattı devreye girecek.
Yetkililerin söyledikleri:
- 2026... Kurban Bayramı'nda Ankara'dan Afyonkarahisar'a YHT ile gelebilirsiniz.
Yolculuk suresi... 1 saat 15 dakika olacak. Kiminle konuştuysak aynı sözler:
- YHT... Afyonkarahisar'ı uçuracak... Ekonomi canlanacak.
***
'Başkan doğru konuşuyor'
Hüsnü Serteser... Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı... 9 bin üyesi var. ODAK Gazetesi'nde buluştuk... Sonra şehri dolaştık... Hüsnü Serteser dedi ki:
Terörsüz Türkiye'yi kim istemez? Herkes memnun olur.
Türkiye, çok ağır bedel ödedi... Anneler ağladı... Devletin kaynakları terörle mücadeleye harcandı.
Terörsüz Türkiye ile ekonominin canlanacağı kesin. Dinleyenleri tepkisi: "Başkan, doğru konuşuyor."
***
Günün sorusu... Günün yanıtı
Afyonkarahisar merkezde... Ve ilçelerde... Herkese sorduğumuz soruya Hüsnü Serteser'in yanıtı:
Erken seçim mi? Türkiye, seçim ekonomisini kardıracak durumda değil.
Öncelik... Ekonomi, sağlam ayaklar üzerine otursun... Kırılganlık sona ersin.
Herkes önünü görebilsin... Altı ay sonra ne olacak endişesinden bir kurtulalım.
Yatırımcı hazır... Yatırım yapacak... Ama uzun vadeli işe girişmekten çekiniyor... Bu havanın dağılması lazım.
Bütün arzumuz, beklentimiz şöyle konuşabilmek: "Hah, yatırım şartları oluştu... Oh rahatladım... Şimdi yatırım yapabilirim... Fabrikanın kapasitesini artırabilirim."
Bu dediklerim gerçekleşsin... Sonra da seçim gelsin.
***
Yükselen sektör
Mermer... Yükselen sektör... Türkiye'nin ilk Mermer İhtisas Organize Sanayi Bölgesi burada... 92 büyük işletme. Şehir genelinde 500'e yakın işletme var... İrili, ufaklı.
Yer yetmiyor... Sanayi Bakanlığı, 5.5 milyon metrekare yer tahsis etmiş... OSB büyüyecek. İscehisar'da... Mermer Akademisi var. Blok mermer... İşlenmiş mermer... İhracat tam gaz.
***
Yumurtada sorun var
Afyonkarahisar... Konya... Yumurta, önemli gelir kaynağı. Ama... 2024'ün son iki ayında... Kuş gribi... Sektörü vurmuş.
Bu iki şehirde de... 10 milyon tavuk itlaf edilmiş. Tavuk varlığının yüzde 30'u kaybedilmiş. Sektör... Toparlanmaya çalışıyor.
24 adet çift sarılı yumurta... İşletme çıkışı 90 lira. Piyasada ise... Marketçinin insafına kalmış. Afyonkarahisar... Allah'a ısmarladık.
