Sahte sigorta uygulamaları sonucunda, belirli harf kodları ile işaretlenmiş olan kişilerin emekli aylıklarının iptalini sağlayarak usulsüz alınmış olan miktarlar faiziyle geri istenecek. Bu durum, milyonlarca emekli için büyük bir endişe kaynağı oluşturdu. Peki, sahte sigortalılıkla mücadele nasıl yapılıyor? Denetim sürecine hangi işlemler dahil ediliyor? 2025 yılında yürütülecek sıkı denetimle ilgili önemli detaylar burada..
SAHTE SİGORTALILIK İLE MÜCADELEDE YENİ GELİŞMELER
SGK tarafından son yıllarda artış gösteren sahte sigorta işlemleri ile ilgili etkili bir adım atılarak 2023 senesinde 89 bin kişinin sigorta kaydını iptal etti ve bu rakam 2024’te 100 bine yaklaşmış olarak kayıtlara geçti. Usulsüzlükle alınan emekli aylıklarının geri talep edilmesi için önlemler alınmaya başlanmıştır. SGK, bu aşamada özellikle sahte iş yeri beyanlarını incelemeye alırken gerçekte çalışmayanların sigortalı gösterilmesi ile gerçekleştirilen işlemler belirlendikçe, bu kişilerin emeklikteki hakları sona erecek ve geriye dönük olan ödeme talepleri yoluna gidilecektir. Yapılan araştırmalar sonucunda 2 bin 114 sahte iş yeri tespit edilmiştir. Bu sahte iş yerleri için ağır para cezaları uygulanmıştır.
‘S’ HARFİ, SAHTE SİGORTALIK ANLAMINI TAŞIR!
SGK, hizmet dökümlerinde belirli harflerle işaretlenmiş olan sigortalılar üzerinde yoğunlaşmaktadır. Özellikle, ‘S’ harfini taşıyan sigorta durumunu işaret etmektedir. Eğer çalışanın hizmet dökümü içeriğinde ‘S’ harfi varsa, bu kişi sahte sigortalı şeklinde kabul edilir ve emekli maaşı iptal edilmelidir. Diğer harf kodları da şu şekilde açıklanmaktadır:
‘K’ harfi: Kontrol altında bulunan iş yerlerini gösterir.
‘Ş’ harfi: Şüpheli sigorta durumu anlamına gelmektedir.
‘S’ harfi: Sahte sigorta işleminin yapıldığını belirtir ve emekli maaşının iptalini gerektirir.
SGK, bu işaretlerin tespit edildiği kişileri detaylı incelemeye tabi tutarak, usulsüzlüklerin açığa çıkmasını sağlar. Belirlenen kişilerden geçmiş zamanda ödemesi yapılan aylıklar ise faiziyle geri talep edilecektir.
GERİ ÖDEME TALEPLERİ: FAİZLE GERİ ALIM
Sahte sigorta yaptırarak haksız yere emekli aylığı alanlardan ödenen paralar geri alınmaya başlandı. Bu işlemler iki yolla gerçekleştirilecektir. Şayet, sahte sigorta durumu SGK’ya bağlı bir hata yüzünden oluşmuşsa, ödenmiş olan maaşlar faiz olmadan geri talep edilecek. Fakat eğer emeklilik işlemi kişiler ya da sahte iş yerlerince kurallara aykırı şekilde yapılmışsa, geriye dönük ödemelerde yasal faiz oranları da dahil edilecektir. Bu aşamada, büyük miktarda para geri toplanacak ve sahte sigorta bildiren iş yerlerine ağır cezalar uygulanacaktır. Şimdiye kadar 2 milyar 36 milyon TL gibi bir ceza verildiği kaydedildi.
SAHTE SİGORTALILIK NE DEMEK?
Sahte sigortalılık, aslında işe gitmeyen bir bireyin, bir firma üzerinden çalışıyor gibi gösterilmesi ve bunun sonucunda sigorta primlerinin ödenmesi durumudur. Özellikle son yıllarda SGK, bu yolla haksız kazanç sağlayanlara karşı yoğun bir inceleme başlatmıştır. En yaygın sahte sigortalılık stratejilerinden biri, aile üyeleri, akraba veya arkadaşlar aracılığıyla sigortalanarak emeklilik hakkı elde etmektir. Bu tür uygulamalar, kişilerin hiç çalışmadan sigorta primlerinin ödenmesine imkan tanıyordu. Fakat, SGK, bu tarz sahte sigorta işlemleri için daha etkili bir denetim mekanizması geliştirmiştir.
EMEKLİLİK İPTALİ İLE HUKUKİ SÜRECİ
SGK, yaptığı incelemelerde, emeklilik için gereken primlerin sahte iş yerlerinin üzerinden ödendiğini tespit ederse, bireyin emekliliğin iptalini gerçekleştirebilir. Bu süreç şu aşamaları içerir:
Dosya İncelemesiyle Denetim: SGK tarafından şüpheli sigortalılar belirlenir ve kapsamlı inceleme başlatılır.
Usulsüzlük Tespiti: Eğer sahte sigorta işlemi belirlenirse, kişinin sigortalılık durumunun iptali sağlanır ve emekli maaşı durdurulur.
Resmî Bildirim: Emekli aylığı kesilir ve ödenmiş olan maaşların geriye alınması adına kişiye bilgi verilir.
İtiraz Hakkı: Maaş hakkı iptal edilenler 7 gün içerisinde SGK’ya itiraz etme hakkına sahiptir.
Bu süreçlerin ardından sahte sigortalıkla emekli olan bireyler, aldıkları emekli maaşını geri ödemek durumunda kalacaklardır.
VATANDAŞIN NE YAPMASI GEREKİYOR?
Bir kişi, emekliliğinin iptali hakkında bildirim alırsa, ilk olarak SGK ile irtibata geçip durumunu netleştirmelidir. Eğer kötü bir uygulama yapıldığına inanıyorsa, gerekli belgeler ile itiraz süreci başlatılabilir. Fakat, sahte sigortalılık işlemi kesinleştiği zaman ödenmiş olan maaşlar yasal faizi ile geri ödenmek zorundadır. Bu nedenle SGK ile iletişim kurmak ve süreci düzgün bir şekilde yürütmek büyük bir önem taşır.
