1991 yılında Avusturya-İtalya sınırındaki Ötztal Alplerinde yürüyüşe çıkan iki Alman turist, eriyen buzların altında bir insan cesediyle karşılaştı. İlk başta modern dönem dağcılarından biri sanılsa da, yapılan analizlerle cesedin tam 5300 yıllık olduğu ortaya çıktı. Bu keşif, arkeoloji tarihinin en önemli buluşlarından biri olarak kabul ediliyor.
Ötzi Nasıl Mumyalaştı?
Ötzi, diğer tarihi mumyalar gibi kimyasal ya da fiziksel müdahalelerle değil, tamamen doğal yollarla mumyalaştı. Alp Dağları'ndaki aşırı soğuk ve kuru ortam, vücudunun, iç organları da dahil olmak üzere neredeyse eksiksiz korunmasını sağladı. Bu durum, bilim insanlarına çok sayıda bilgi sağlama fırsatı verdi.
Ötzi Yaşarken Neye Benziyordu?
45 yaşlarında, 50 kilo ağırlığında ve 165 cm boyundaydı. Bulunduğundaki ağırlığı ise 13 kiloydu. Üzerinde hayvan derilerinden yapılmış çeşitli giysiler, pelerin ve su geçirmez botlar vardı. Gelişmiş ayakkabı yapım teknikleri, dönemine göre çarpıcıydı.
Ötzi Hangi Aletleri Taşıyordu?
Bel çantasında çakmaktaşı, kurutulmuş mantar, böğürtlen, bıçak benzeri bir alet ve bitmemiş bir yay vardı. Ayrıca yanında bir taş balta ve ok uçları da bulunuyordu.
Geçirdiği Hastalıklar
Ötzi'nin bağırsaklarında Kancalı Kurt paraziti bulundu. Aynı zamanda bu parazitlerle savaşta kullanıldığı bilinen bir ağaç yosunu da tespit edildi. Bu da, Ötzi'nin temel sağlık bilgisinin bulunduğuna işaret ediyor.
DNA analizleri, Ötzi'nin kalp hastalıklarına genetik yatkınlığı olduğunu gösterdi. Ayrıca Lyme hastalığına neden olan bakterilere de rastlandı. Dişlerinde travmalar ve aşınmalar da tespit edildi.
Ötzi'nin Dövmeleri
Vücudunda 57 adet dövme bulunan Ötzi'nin bu işaretlerinin, kemik ağrılarını azaltmaya yönelik olduğu tahmin ediliyor. Bazı dövmelerin akupunktur noktalarıyla birebir örtüşmesi, tarihte bilinen ilk akupunktur uygulaması olabileceğini düşünmeyi mümkün kılıyor.
Ne Yiyordu?
Son öğünlerinde dağ keçisi, geyik eti ve tahıl tüketmişti. Diş yapılarından yola çıkılarak, genelde et ağırlıklı beslendiği tahmin ediliyor. Laktoz intoleransı nedeniyle süt ürünleri tüketemediği de bilimsel olarak kanıtlandı.
Ölümün Ardındaki Gerçek
İlk başta donarak öldüğü düşünülse de, omzuna saplanan bir ok ucu hayati damarlarından birini zedelemişti. Bu durum, Ötzi'nin bir cinayete kurban gittiğini gösteriyor. Sofradan yeni kalkmış gibi dolu mideye sahip olması, bu cinayetin planlı olduğuna işaret ediyor.
Ötzi Nereliydi? Anadolu'nun Derinliklerinden Gelen Bir Misafir
Ötzi'nin genetik analizleri başlangıçta Sardinya ve Korsika adaları ile eşleşse de, son yıllarda yapılan daha kapsamla DNA çalışmaları çok daha dikkat çekici bir sonucu ortaya koydu: Ötzi, bugünkü Türkiye topraklarında yaşayan Anadolulu çiftçilerin soyundan geliyordu.
Yaklaşık 7000 yıl önce tarımı öğrenen ve yerleşik düzen kuran bu Anadolulu çiftçiler, zamanla Avrupa'ya göç ederek Ötzi gibi yeni toplulukların temelini attı. Bu durum, Anadolu'nun sadece bir tarım devrim merkezi olmadığını, aynı zamanda Avrupa medeniyetinin köklerine uzanan bir genetik kaynak olduğunu da gösteriyor.
